Wielka Brytania - potrzebujesz prawnika?

Nie wiesz, czy przysługuje Ci zasiłek? Masz poważne kłopoty w domu lub w pracy? Wystarczy, że zgłosisz się do jednej z wielu działających w Wielkiej Brytanii organizacji, a otrzymasz fachową pomoc za darmo. I coraz częściej w języku polskim.

Po przeprowadzce do innego kraju można łatwo znaleźć się w sytuacji, w której wydaje się, że nie ma wyjścia. Wiele problemów wynika z samego faktu znalezienia się w całkiem nowej rzeczywistości, w kraju, którego zasad funkcjonowania ani praw imigrant nie zna.

Najczęściej głównym sprawcą kłopotów jest brak dobrej znajomości języka. Jednak zamiast rozkładać bezradnie ręce, raczej poszukaj organizacji, która udzieli fachowej i bezpłatnej porady. Takich instytucji jest w Wielkiej Brytanii naprawdę sporo, a w dodatku coraz częściej można w nich porozmawiać po polsku.

CAB jest wszędzie

Najbardziej rozwiniętą organizacją, która świadczy szeroko zakrojoną pomoc w Wielkiej Brytanii, jest Citizen Advice Bureau (CAB), czyli Biuro Porad Prawnych. To instytucja bardzo popularna wśród mieszkańców Wielkiej Brytanii, z tradycjami sięgającymi aż 1939 r. Biura CAB znajdują się w niemal każdym mieście (jest ich ponad 3 tys.!) i łatwo je rozpoznać po charakterystycznych kolorach: żółtym i niebieskim. Czasem umiejscowione są także w szpitalach, przychodniach, college’ach i w sądach. Adres najbliższego biura znajdziesz w książce telefonicznej lub po wpisaniu swojego kodu pocztowego na stronie www.citizensadvice.org.uk.

Każdego roku specjalnie przeszkoleni wolontariusze CAB pomagają aż 5,5 mln osób, wśród których znajdują się zarówno Brytyjczycy, jak i zamieszkali na Wyspach imigranci. Morag Macaulay, menedżer CAB w Falkirk, zauważa, że do biura coraz częściej zaglądają Polacy. – Niestety słabo mówią po angielsku. Z tego powodu, aby móc im skuteczniej pomagać, zatrudniliśmy polskiego wolontariusza – mówi. Z jakimi sprawami przychodzą? – Zdarzają się poważne sytuacje: brak dachu nad głową, konflikt z pracodawcą, pojawiają się też przypadki oszukiwania Polaków przez szkockich właścicieli mieszkań… Wszystkim problemom staramy się w miarę możliwości zaradzić. Polscy konsultanci nie pracują we wszystkich oddziałach CAB. Jeśli nie ma Polaka w biurze, do którego się zgłaszasz, poproś o tłumacza. W miarę możliwości konsultanci postarają się o jego obecność na następnym spotkaniu.

Od zasiłku po reklamację

Na co można liczyć, zgłaszając się do CAB? Na darmową kompleksową poradę w niemal każdej poważniejszej sprawie oraz wsparcie prawne. Konsultant, do którego się zgłosisz z problemem finansowym, obliczy, czy przysługuje ci zasiłek, w jakiej kwocie, i pomoże wypełnić formularz. Służy pomocą w pisaniu odwołania, gdy nie dostałeś zasiłku. Doradzi, gdzie i jak szukać zatrudnienia. Ale uwaga: nie znajdzie za ciebie pracy! Jeśli spowodowałeś wypadek i czeka cię sprawa sądowa, uzyskasz poradę w zakresie prawa brytyjskiego, prawnik CAB może cię również reprezentować w sądzie. Możliwe są porady konsumenckie w sytuacji, gdy kupiłeś wadliwy towar i chcesz odzyskać pieniądze. Jeżeli dostawca energii przysyła ci ponaglające upomnienia z powodu niezapłaconych rachunków, doradca napisze w twoim imieniu stosowne pismo. O radę możesz prosić, jeśli popadłeś w długi, jesteś wykorzystywany seksualnie, masz kłopoty rodzinne, czujesz się dyskryminowany. Pracownicy CAB dysponują także kompleksową listą organizacji specjalizujących się w konkretnych sprawach, np. pomocy kobietom w ciąży w trudnej sytuacji.

Konsultanci CAB kierują się kilkoma zasadami – udzielają pomocy każdemu, kto o nią poprosi. Nawet jeśli popełniłeś przestępstwo, nie odmówią ci pomocy prawnej i zawsze będą działać w twoim interesie. Porady są poufne, doradcy nie mogą bez twojej zgody udostępnić informacji, które im podałeś, żadnej instytucji zewnętrznej. Przychodząc po poradę, lepiej umówić się wcześniej na wizytę (tzw. appointment). Część biur CAB udziela porad e-mailem, telefonicznie, a w sytuacji, gdy nie możesz przybyć do biura, pracownik odwiedzi cię w domu.

Z myślą o imigrantach

Odpowiednikiem CAB, który również może zapewnić pomoc w języku polskim, jest East European Advice Centre (EEAC). To niezależna instytucja powstała, by pomagać imigrantom z Europy Wschodniej w osiedleniu się w WielkiejBrytanii. Organizacja udziela darmowych i poufnych porad. Możesz się tam zgłosić, jeśli chcesz uzyskać pomoc w ubieganiu się o zasiłek, twoje dziecko idzie do szkoły, a ty nie wiesz, jak to zorganizować, kiedy masz problemy mieszkaniowe lub jesteś zadłużony. Pracownicy pomogą ci także w napisaniu po angielsku urzędowego pisma. Z uwagi na dużą liczbę zgłaszanych spraw na odpowiedź w EEAC czeka się nawet do dwóch tygodni. Porady otrzymasz telefonicznie pod numerem 020 8741 1288 (można dzwonić z całej Wielkiej Brytanii). Pod tym samym numerem możesz umówić się na wizytę w londyńskim biurze.

Przestępstwo i odszkodowanie

Jeśli padłeś ofiarą przestępstwa i zgłosiłeś to na policji, skontaktuje się z tobą wolontariusz z organizacji Victim Support (Pomoc Ofiarom). Victim Support pomaga ofiarom napadów, kradzieży, gwałtów, a w przypadku morderstwa udziela wsparcia rodzinie ofiary. Pracownicy Victim Support udzielą ci wsparcia i informacji dotyczących procedur policyjnych, ubezpieczeń i odszkodowań. Mogą towarzyszyć ci podczas wizyt na komisariacie. Jeśli sprawa znajdzie się w sądzie, możesz poprosić o pomoc prawnika, który będzie cię wspierał podczas rozprawy. Z organizacją możesz skontaktować się anonimowo i poufnie także wtedy, gdy nie zgłosiłeś przestępstwa na policji. Zadzwoń pod numer 0845 303 0900 lub napisz na adres supportline@victimsupport.org.uk . Możesz poprosić o poradę w języku polskim.

Nie daj się dyskryminować

W związku z coraz większą liczbą imigrantów w Wielkiej Brytanii, napady i przestępstwa często mają charakter narodowościowy czy rasistowski. Także z takimi sprawami muszą zmierzyć się pracujący tu Polacy. Każde zachowanie, które obraża, dyskryminuje lub krzywdzi ciebie, twoje dzieci lub bliskich ze względu na rasę, narodowość, język czy przekonania, jest przestępstwem. Jeśli zostałeś z tych powodów napadnięty, pobity, obrzucony wyzwiskami, zastraszony, wyśmiany, czujesz się prześladowany czy ktoś cię obraża, możesz poprosić o pomoc instytucję o nazwie Commision for Racial Equality (Komisja ds. Równości Rasowej). Możesz to zrobić osobiście – adres najbliższej placówki (znajdują się one w całej Wielkiej Brytanii) znajdziesz na stronie www.cre.gov.pl – lub pod numerem (0044) 0207 939 0178.

Potrzebuję prawnika!

Jeśli potrzebujesz fachowej porady prawnej – w zakresie prawa pracy, mieszkaniowego, finansowego czy imigracyjnego – albo też popełniłeś przestępstwo bądź padłeś jego ofiarą, a nie stać cię na prawnika, możesz zgłosić się po bezpłatną poradę do działającej w Londynie organizacji Law for All (Prawo dla Wszystkich). Na spotkanie z prawnikiem najlepiej umówić się, dzwoniąc pod numer 020 8600 3100. Jeśli nie możesz przyjechać osobiście do siedziby Law for All, konsultanci doradzą ci e-mailem: info@lawforall.org.uk

Polacy dla Polaków

Oprócz wielu organizacji brytyjskich w ciągu ostatnich lat powstało również kilka polskich inicjatyw pomagających i wspierających rodaków na Wyspach. Do najbardziej znanych należy UNITAS założony przez Violettę i Zbigniewa Liszków w Southampton. Inne działają głównie w większych miastach, trzeba ich szukać przy polskich kościołach i stowarzyszeniach. Cel działania zarówno polskich, jak i brytyjskich organizacji jest jeden: uświadamiać Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii, że mają takie same prawa jak inni obywatele, i sprawić, by nie czuli się bezradni w obcym kraju.