Różnice w rozliczeniu między PAYE, Self-Assessment i Self-Employed

Każdy, kto legalnie pracował na terenie Wielkiej Brytanii ma prawo, a w niektórych przypadkach, nawet obowiązek do rozliczenia się z tamtejszym Urzędem Skarbowym. Procedury oraz terminy składania wniosków podatkowych są zależne od tego na jakim statusie podatnik był zarejestrowany. Wyróżniamy trzy typy rejestracji: PAYE, Self-Assessment (osoby samorozliczające się) i Self-Employed (samozatrudnione).

Status PAYE – czym jest, co warto wiedzieć?

Najczęstszą sytuacją jest zatrudnienie u angielskiego pracodawcy na podstawie umowy o pracę. Nazywamy to statusem PAYE (Pay As You Earn – „płatność przy wypłacie”, czyli podatek zostanie opłacony jak zarobisz). Oznacza to, że pracodawca wypłacając wynagrodzenie, automatycznie potrąca należny podatek dochodowy, który przekazuje do urzędu. Warto pamiętać, że w tym przypadku, pracodawca jest zobowiązany do złożenia rocznego sprawozdania, które będzie jasno przedstawiało wszystkie potrącenia pobrane od pracownika i przekazane do HM Revenue & Customs: podatki i składki na ubezpieczenie społeczne. Dopiero w drugiej kolejności szczegóły sprawozdania są przekazywane podatnikom.

Osoby zatrudnione na statusie PAYE nie mają obowiązku składania rozliczenia podatkowego, jeżeli wynik nie jest dla nich korzystny, natomiast warto mieć na uwadze, że zawsze bezpieczniej jest się rozliczyć. Czas na składanie kompletnych wniosków w brytyjskim fiskusie dla takich osób wynosi do 4 lat wstecz.

Status PAYE a rozliczenie w trakcie roku podatkowego

Kolejną wartą uwagi informacją dla każdego, kto posiada status PAYE jest możliwość rozliczenia się w trwającym roku podatkowym. Opcja ta istnieje tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy podatnik ostatecznie zakończył pracę na terenie Wysp i nie zamierza wrócić tam do końca danego roku podatkowego. Przypominamy, że rok podatkowy w Anglii trwa od 06 kwietnia do 05 kwietnia roku następującego, np. od 06-04-2018 do 05-04-2019 r. W takiej sytuacji pracodawca powinien wydać pracownikowi dokument rozliczeniowy P45, czyli jak odpowiednik naszego polskiego PIT-11 i to na jego podstawie można dokonać rozliczenia.

Nieco inaczej wygląda sytuacja, gdy dana osoba wie, że powróci do pracy na teren Zjednoczonego Królestwa. Wtedy z rozliczeniem podatku z Wielkiej Brytanii musi poczekać do zakończenia danego roku, a rozliczenie jest możliwe na podstawie P45 oraz P60. Dokument P60, tak jak P45 wystawiany jest przez pracodawcę, jednak P60 można otrzymać dopiero po zakończonym roku podatkowym. Formularze P60 i P45 zawierają przychody otrzymane w danym roku i stanowią podstawę do rozliczenia z HM Revenue & Customs, tak więc należy je przechowywać w bezpiecznym miejscu.

Self-Assessment i Self-Employed – co musisz wiedzieć

Innym sposobem zatrudnienia jest Self-Assessment (samorozliczanie się) i Self-Employed (samozatrudnienie).  Self-Assessment najprościej rzecz ujmując dotyczy osób osiągających przychody w roku podatkowym z innych źródeł niż zatrudnienie na podstawie, którego pracodawca odprowadzał podatki (PAYE), np. były zgłoszone jako dyrektor spółki, osiągnęły przychody z zagranicznych źródeł, albo były na statusie Self-Employed (samozatrudnienie). Polskim odpowiednikiem Self-Employed jest prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej. Podatnicy na wyżej wymienionych statusach posiadają bezwzględny obowiązek składania rocznego rozliczenia podatkowego, np. tak jak w Polsce, gdzie musimy co roku składać PIT-y 36 z Zg lub 37. Zasada ta obowiązuje nawet, jeżeli nie osiągnięto w danym roku żadnych przychodów i trwa, aż do momentu zamknięcia działalności, rekordu Self-Assessment.

Terminy składania rozliczeń podatkowych w Wielkiej Brytanii

Bardzo ważnym jest terminowość składania rozliczeń, ponieważ o ile w przypadku PAYE na rozliczenie mamy 4 lata od bieżącego roku podatkowego, np. od 2019 roku, tak tutaj fiskus brytyjski ściśle określa terminy, których należy stanowczo przestrzegać. Pierwszy z nich obowiązuje do 31 października danego roku podatkowego, np. do 31-10-2019 roku i dotyczy podatników posiadających wyłącznie stały numer NIN (National Insurance Number, czyli numer ubezpieczenia społecznego), natomiast drugi  wskazuje na 31 stycznia, np. do 31-01-2020 roku i dotyczy osób posiadających zarówno stały numer NIN, jak i UTR (Unique Taxpayer Reference, czyli numer podatnika nadawany przez brytyjski Urząd Skarbowy), albo wyłącznie UTR. W pierwszym terminie dokumenty składane są papierowo, a w drugim drogą elektroniczną.

Kary za nieterminowe rozliczenia z brytyjskim fiskusem

Deklaracje Tax Return muszą być złożone w wyżej wymienionych terminach, ponieważ nie spełnienie tego warunku będzie skutkować nałożeniem na podatnika, przez urząd kary finansowej. Zobrazujemy to na przykładzie. Zatem załóżmy, że Pan Jan Kowalski nie zdając sobie sprawy z obowiązku terminowego rozliczenia, nie poczynił żadnych kroków w celu złożenia deklaracji. Mając to na uwadze brytyjski fiskus w pierwszej kolejności nałoży na Pana Jana podstawową karę, w wysokości 100 GBP, następnie 300 GBP za pierwsze trzy miesiące zwłoki i kolejne 300 GBP za dalsze sześć miesięcy. Podsumowując, dotychczasowa kara nałożona na Pana Jana wynosi już 700 GBP. Urząd zaprzestanie naliczać karę dopiero w momencie złożenia dokumentów podatkowych. Ciążąca na podatniku kara może zostać anulowana przez HM Revenue & Customs, jednak nie jest to reguła i może się zdarzyć, że podatnik będzie musiał ją uiścić. Aby móc złożyć deklarację podatkową osoba  na zarejestrowana na statusie Self-Assessment potrzebuje formularza P45 i/lub P60, natomiast osoba prowadząca działalność gospodarczą potrzebuje vouchery/invoicy od każdego pracodawcy, a w przypadku ich nieposiadania pisemne oświadczenie, w którym wykazane będą dochody oraz wysokość odprowadzonego podatku za każdy miesiąc pracy.

Podsumowując, zachęcamy do zapoznania się z panującymi w Wielkiej Brytanii przepisami, terminami i wymaganymi dokumentami niezbędnymi do złożenia rozliczenia podatkowego.