Emerytura z Niemiec – gdzie należy złożyć deklarację podatkową

Jeżeli emerytura z Niemiec stanowi płatność z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych (Deutsche Rentenversicherung), to na mocy art. 18 ust. 2 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku podlega ona opodatkowaniu tylko w państwie źródła, tj. w Niemczech i nie podlega opodatkowaniu w Polsce. Zatem nie ma obowiązku odprowadzenia od ww. emerytury podatku w Polsce i wykazywania jej w zeznaniu podatkowym, również do wyliczenia stopy procentowej.
Polski rezydent podatkowy pobierający niemiecką emeryturę ma ograniczony obowiązek podatkowy w Niemczech i musi złożyć deklarację do niemieckiego urzędu skarbowego.

Jak rozliczyć się z niemieckiej emerytury?

Rozliczenie podatkowe emerytury z Niemiec powinno się wykazać w deklaracji podatkowej, którą następnie dostarcza się do zagranicznego urzędu skarbowego. Wraz z zeznaniem podatkowym należy dostarczyć komplet dokumentów m.in.:
•    kopię zaświadczenia, które informuje o przyznaniu emerytury (Rentenbescheid),
•    pismo potwierdzające wysokość przyznanego świadczenia (Rentenanpassung)
•    zaświadczenie EU/EOG wystawione przez polski urząd skarbowy.
•    dokumenty potwierdzające poniesione koszty np. rachunki za wydatki medyczne, które nie zostały pokryte przez ubezpieczenie, czy faktury za usługi doradcy podatkowego – te wydatki mogą być odliczone od dochodu, co obniża podstawę opodatkowania i może skutkować niższym podatkiem do zapłaty, co roku zwiększa się procentowy udział emerytury podlegającej opodatkowaniu. W 2040 roku cała kwota świadczenia ma być w pełni opodatkowana.

Niemiecki system emerytalny

Aby otrzymywać państwową emeryturę niemiecką, należy przepracować co najmniej 5 lat w Niemczech. Dotyczy to oczywiście 5 lat wpłacania składek do tzw. DRV-Deutsche Rentenverschierung. Wysokość państwowej emerytury jest uzależniona od wysokości składek, które były gromadzone przez wszystkie lata pracy w Niemczech. Wiek emerytalny stale jest podnoszony – obecnie wynosi 65 lat i 11 miesięcy. Do 2031 roku wiek ten ma wynosić już 67 lat.

Opodatkowanie emerytur w świetle umów międzynarodowych

Jeżeli polski rezydent podatkowy otrzymuje zagraniczny przychód, to każdorazowo należy sięgnąć do postanowień właściwej umowy międzynarodowej. Reguła ta dotyczy również przychodów ze źródła, jakimi są emerytury.

Na potrzeby naszego artykułu przeanalizujmy treść polsko-niemieckiej umowy międzynarodowej w tym zakresie.

W myśl postanowień art. 18 ust. 1 ww. Umowy emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie.

Zgodnie z art. 18 ust. 2 ww. Umowy bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie.

Należy wskazać, że ze względu na sposób finansowania świadczeń, emerytura wypłacana w ramach obowiązkowego systemu ubezpieczeń społecznych (z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych) jest płatnością z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych w rozumieniu art. 18 ust. 2 Umowy polsko-niemieckiej.

Przy takiej konstrukcji wskazanych przepisów kryterium rozgraniczającym ich zastosowania jest źródło, z którego należności pieniężne są uzyskiwane. Sprawia ono, że jeśli dane świadczenie (niezależnie od jego nazwy w porządku prawnym danego państwa) ma umocowanie w obowiązkowym systemie ubezpieczeń socjalnych, to jest opodatkowywane zgodnie z art. 18 ust. 2 ww. Umowy polsko-niemieckiej.

Jak możemy przeczytać np. w interpretacji Dyrektora KIS z 15 lutego 2021 roku (nr 0113-KDIPT2-2.4011.908.2020.2.MP), z przepisów wynika zatem, że emerytury i podobne świadczenia lub renty otrzymywane z Polski, wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Niemczech, podlegają co do zasady opodatkowaniu tylko w Niemczech. Wyjątek dotyczy jednak sytuacji, gdy świadczenia są wypłacane z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych. Wtedy, stosownie do treści art. 18 ust. 2 ww. Umowy, płatności takie podlegają opodatkowaniu tylko w państwie źródła (państwem źródła dla emerytury z ZUS-u jest Polska).

Przykład 1.
Osoba fizyczna będąca obywatelem Polski na stałe przeprowadziła się do Niemiec. Otrzymuje emeryturę z ZUS-u. W takim przypadku polska emerytura podlega opodatkowaniu tylko w Polsce. Niemiecki rezydent podatkowy nie płaci podatku w Niemczech z tego tytułu.

Natomiast w interpretacji Dyrektora KIS z 19 listopada 2020 roku (nr 0113-KDIPT2-2.4011.699.2020.2.SR) czytamy, że emerytura wypłacana polskiemu rezydentowi podatkowemu z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych podlega opodatkowaniu tylko w Niemczech zgodnie z powołanym art. 18 ust. 2 ww. Umowy i tym samym nie podlega opodatkowaniu w Polsce. W konsekwencji dochodów tych nie należy wykazywać w rocznym zeznaniu podatkowym.

Przykład 2.
Osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Polsce uzyskuje emeryturę z Niemiec. Taka emerytura nie podlega opodatkowaniu w Polsce, lecz wyłącznie w Niemczech.

Zwróćmy uwagę, że w obu powyższych przykładach nie znajduje zastosowania metoda unikania podwójnego opodatkowania, ponieważ emerytura w tych okolicznościach podlega opodatkowaniu tylko w jednym kraju.

W myśl Umowy polsko-niemieckiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania emerytura wypłacana z państwowego systemu ubezpieczeń społecznych podlega opodatkowaniu tylko w kraju źródła przychodu, a nie w kraju rezydencji podatnika.

Emerytury z zagranicy a obowiązek poboru zaliczek na podatek przez banki

W świetle art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do poboru zaliczek miesięcznych jako płatnicy są obowiązane osoby prawne i ich jednostki organizacyjne, które dokonują wypłaty emerytur i rent z zagranicy – od wypłacanych przez nie emerytur i rent.

Zgodnie z art. 35 ust. 3 tej ustawy zaliczki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 7, za miesiące od stycznia do grudnia ustala się w sposób określony w art. 32 ust. 1-1e, z tym że w przypadku poboru zaliczek od emerytur i rent z zagranicy stosuje się postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartej z państwem, z którego pochodzą te emerytury i renty.

Ponadto bank zobowiązany jest sporządzić i przesłać podatnikowi informację PIT-11. W informacji PIT-11 podlegają uwzględnieniu zarówno dochody, od których występuje obowiązek obliczania, pobierania i odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy w trakcie roku podatkowego, jak i dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, a tym samym także dochody, w odniesieniu do których ma zastosowanie art. 27 ust. 8 ww. ustawy (tzw. metoda wyłączenia z progresją).

Natomiast w informacji PIT-11 nie uwzględnia się dochodów, które zgodnie z postanowieniami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie podlegają w ogóle opodatkowaniu w Polsce, tzn. w sytuacji, gdy jednocześnie nie podlegają one również uwzględnieniu – zgodnie z art. 27 ust. 8 ustawy – dla celów ustalenia stopy procentowej.

Należy jednak podkreślić, że skoro na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej z Niemcami wypłacana emerytura, która pochodzi z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych, podlega opodatkowaniu tylko w Niemczech i w tej sytuacji nie ma zastosowania metoda unikania podwójnego opodatkowania (tzn. przedmiotowe dochody nie podlegają również uwzględnieniu w Polsce dla celów ustalenia stopy podatkowej mającej zastosowanie do dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce), to na banku w związku z wypłatą emerytury nie ciąży obowiązek pobrania zaliczek na podatek ani sporządzania informacji PIT-11.

Tak też czytamy w interpretacji Dyrektora KIS z 22 czerwca 2020 roku (nr 0115-KDIT2.4011.312.2020.2.MU).

Mając zatem powyższe na uwadze, możemy stwierdzić, że dla kwestii ustalenia miejsca opodatkowania zagranicznej emerytury kluczowe jest odniesienie się do postanowień właściwej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Na koniec należy przypomnieć, że ratyfikowane umowy międzynarodowe mają pierwszeństwo przed przepisami polskich ustaw podatkowych.

Zobacz więcej: https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-opodatkowanie-emerytury-z-zagranicy

Czy emerytura z Niemiec podlega opodatkowaniu w Polsce?
Emerytury niemieckie nie są opodatkowane w Polsce, a rozliczenie się ze świadczeń obowiązuje wyłącznie za granicą. Dzieje się tak dzięki zawarciu Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania między Niemcami a Polską. Dokument ten upoważnia do rozliczenia podatku od emerytury w kraju, który przyznaje świadczenia emerytalne.
Jak rozliczyć się z niemieckiej emerytury?
Rozliczenie podatkowe emerytury z Niemiec powinno się wykazać w deklaracji podatkowej, którą następnie dostarcza się do zagranicznego urzędu skarbowego. Wraz z zeznaniem podatkowym należy dostarczyć komplet dokumentów m.in.:
•    kopię zaświadczenia, które informuje o przyznaniu emerytury (Rentenbescheid),
•    pismo potwierdzające wysokość przyznanego świadczenia (Rentenanpassung)
•    oraz zaświadczenie EU/EOG wystawione przez polski urząd skarbowy.
dokumenty potwierdzające poniesione koszty – np. rachunki za wydatki medyczne, które nie zostały pokryte przez ubezpieczenie, czy faktury za usługi doradcy podatkowego – te wydatki mogą być odliczone od dochodu, co obniża podstawę opodatkowania i może skutkować niższym podatkiem do zapłaty,

Osoby pobierające emeryturę w Niemczech mają jednak obowiązek informowania urzędu o wszelkich dochodach czy zmianach w sytuacji finansowej, zgodnie z faktycznym stanem rzeczy. Emerytura po zgłoszeniu takich zmian może ulec zmianie.
Osoby pobierające emeryturę w Niemczech powinny też zgłosić ten fakt w urzędzie skarbowym, wysyłając odpowiednią deklarację podatkową. To, ile wynosi podatek należny od pobieranej przez Ciebie emerytury, regulują przepisy.
Podobnie jak w przypadku wieku emerytalnego, co roku zwiększa się procentowy udział emerytury podlegającej opodatkowaniu. W 2040 roku cała kwota świadczenia ma być w pełni opodatkowana.